TARIHI VE KÜLTÜREL DEGERLER:
Bilinen geçmisi M.Ö. 5000-4000 yillarina dayanan ve günümüze kadar sürekli yerlesim yapildigi anlasilan Kizilirmak agzi ve çevresi Tarihi ve Kültürel eserler bakimindan yüklüce bir mirasa sahiptir.
1971 yilindan itibaren Ikiztepe köyü sinirlarinda bulunan Ikiz Tepe ören yeri ve çevrede yapilan yüzey arastirmalarinda 57 höyük tip, düz yerlesim yeri, 25 antik çag ile hemen sonrasina ait kalinti, 48 tümülüs, 5 kaya mezari, 3 mezarlik, 1 kale, 1 hamam, 1 köprü bulunmustur. Ikiztepe'de, elde edilen bulgular, burada Erken Hitit dönemine ait önemli bir kentin oldugunu belgelemektedir.
Ikiztepe ören yerindeki en yüksek tepe ilk Tunç Çagi III. Zamaninda (M.Ö 2300-2100) mezarlik olarak kullanilmis. Eski Anadoluda bulunan mezarliklardan en büyügü olan bu mezarlikta 623 adet mezar tespit edilmistir.
Ikiztepe ören yerindeki bu en yüksek tepe daha sonra Helenistik çagda (M.Ö. 330-30) bir Tümülüs (Yigma Mezar) olarakta kullanilmistir.
Ikiztepe'de ortaya çikartilan 6000 civarindaki, pismis toprak, kemik, boynuz, tas ve maden eserler Samsun Arkeoloji Müzesinde sergilenmektedir.
Ikiztepe ören yeri, Kültür Bakanliginca arkeolojik alan olarak tescil edilmis ve kamulastirilmistir.
Kaleler:
Bafra'da Marti Kalesi ve Asar Kale olmak üzere iki kale kalintisi vardir. Bunlardan Marti Kalesi harabe halindedir. Helenistik döneme aittir.
Asar Kale'de harabe halindedir. Kizilirmak vadisinde Agsar köyünde bulunan kale M.Ö. 1000 yillarina tarihlenmistir.
Paflagonya Kaya Mezarlari: (M.Ö. 700) da, Asar Kalesinin oldugu bölgede Kizilirmak vadisinde dikkat çeken tarihi yapilardir.
Camiler:
Büyük Cami (1670), Tayyar Pasa Cami (1869), Çarsi Cami(1865), Nuri Ibrahim Cami (1887), Seyhören Türbesi.
Hamamlar:
Yeni Sifa Hamami (17.yy); Uzun hamam Bedesten; 17.yy da yapildigi sanilmaktadir.
Çesmeler:
Çesme, Alibey Çesmesi (1751), Hüseyin Bey Çesmesi, Kadi Çesmesi (1778), Mescit Çesmesi (1840), Tasli Çesme, Camiler, Türbeler, Hamamlar, çesmeler ve Bedesten Osmanli dönemine ait tarihi yapilardir.
|